Miejsce/teren :
Miasto Hel, brzeg od strony Zatoki Puckiej, – zachowany fragment wydmy oraz przyległy teren Plan zagospodarowania działki nr 111/3 przy ulicy Portowej uważam za wadliwy.
Projektant zapewne nie znał ustaleń jakie na piśmie poczyniono w dniu przekazywania placu pod zaplecze HYDROBUDOWY w obecności m.in. Naczelnika Miasta Helu (B.Pansewicza), przedstawicieli Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, Mar Woj. i moim. Otóż w wyniku braku zgody na ulokowanie zaplecza remontowo - budowlanego portów na terenach wojskowych, miasto wyznaczyło na ten cel teren wydmy i tzw. „małej plaży” w Helu. Uzgodnionym warunkiem było zrekultywowanie miejsca w momencie likwidacji w/w tymczasowej funkcji tego terenu. Protokół z tego spotkania musi być w archiwach każdej z tych instytucji.
Krytycznie oceniam także niektóre elementy dokumentu „Prognoza wpływu projektowanych ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze.”

W/w prognoza była robiona jak to wynika ze zdjęć w zawężonym okresie czasu, zimy lub wczesnej wiosny i nie wzięła pod uwagę następujących faktów.
•  Na tym terenie znajdują się stanowiska rośliny chronionej - mikołajka nadmorskiego. W obecnym roku są dwa, w roku 1995-tym były trzy.
•  Nie przeanalizowano długookresowych procesów dynamiki plaży tego rejonu. Pas istniejącej plaży jest sztuczny (po refulacji). Jego szerokość zmniejsza się z roku na rok. (Od autentycznej granicy brzegu odległość działek pod zabudowę jest już mniejsza niż 100 m. (!). Co zgodnie z ograniczeniami (Dz.Urz. Woj. Gd. Nr 27 poz 139) nie pozwala na lokalizację tego typu obiektów, odprowadzania do gleby nie oczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków.)

Ponadto:

ad pkt. 4.1 ppkt.b. pierwszy akapit.
Będzie to także degradacja naturalnego krajobrazu. Nie znamy planów architektonicznych i zagospodarowania terenu wokół nowych obiektów. Dotychczasowe przykłady z Helu zaświadczają o daleko idącej samowoli architektonicznej (po wydaniu decyzji zezwalającej na budowę).

ad pkt. 4.1 (przedostatni akapit)
Poprawa warunków krajobrazowych powinna nastąpić wyłącznie drogą rekultywacji terenu bazy budowlanej do stanu naturalnego (to był warunek jej posadowienia).

Ad pkt. 4.2. (ostatni akapit)
Jakie są gwarancje zachowania i wyegzekwowania właściwego stanu aerosanitarnego przy rozwoju funkcji gastronomicznych?

Ad. pkt. 4.4.
Uważam za błąd założenie pełnej sprawności separatorów zanieczyszczeń dla odprowadzanie wód opadowych z parkingów, placów, dróg oraz sprawności sieci kanalizacyjnej.
•  Po pierwsze system odprowadzenia wód istniejącą kanalizacją w Helu nie działa sprawnie a jego stan w tym rejonie miasta jest najgorszy.
•  Po drugie każde przesiąkanie wraz z opadami zanieczyszczeń w grunt (np. z parkingów) spowoduje ich spływ w kierunku plaży degradując ją w sposób zagrażający funkcji jaką ma spełnić (np. rekreacji). Już obecnie pod 5-10 cm warstwą piasku dna plaży zalega wieloletni depozyt siarkowodoru , który uwalnia się przy minimalnym falowaniu morza . Dodatkowe ładunki zanieczyszczeń organicznych i ropopochodnych spowodują dalsza degradację tego miejsca.

Ad pkt 5. ppkt 1.
Projektowana lokalizacja stwarza istotne problemy i kolizję ze środowiskiem przyrodniczym ...
Nad to pragnę uwypuklić następujące zagadnienia, których projekt i jego ocena nie zawierają.
•  Brak jest analizy wpływu nawiezienia gleby organicznej pod nową zieleń (trawniki) na warunki troficzne roślinności wydmowej i potencjalną dekompozycje jej naturalnej struktury gatunkowej.
•  Nie przeanalizowano też perspektywy wzmożonego ruchu turystycznego w tym rejonie. Powstające „Fokarium” będzie miało w końcu ulicy Portowej swoją główną bramę. Dodatkowe funkcje „tłumo-twórcze” zdecydowanie odmienią charakter cichej kolonii rybackiej. Rekreacja w tłumie nie jest zapewne tą formą odpoczynku o którą chodzi projektantom. Brak analiz hałasu oraz natężenia ruchu pieszego i samochodowego na ciągach komunikacyjnych zafałszowuje założenia projektu i nie pokazuje dotychczasowym mieszkańcom „co ich czeka”.
•  Autorzy projektu nie biorą pod uwagę zjawisk litodynamicznych miejsca posadowienia inwestycji.

Należy się liczyć ze zjawiskami wynikającymi z procesu transgresji holoceńskiej i podnoszeniem się w naszym rejonie poziomu morza. Potencjalni właściciele nowych posesji upomną się za kilkanaście lat o ochronę ich majątku poprzez budowanie umocnień brzegowych. Fundusze będzie musiała znaleźć gmina lub państwo. Koszt takich przedsięwzięć jest bardzo wysoki i dlatego we wszystkich krajach o podobnej sytuacji odchodzi się od urbanizacji linii brzegowej.
•  Nie są też przeanalizowane zjawiska eoliczne tego miejsca (po za wpływem wiatrów na lokalny klimat).

Silne wiatry w okresie zimowym wynoszą z plaży dziesiątki ton piasku, który zasypuje pierwszą linię starej kolonii oraz nadmorski bulwar. Ten proces nie ustanie. Jego likwidacja może nastąpić wyłącznie poprzez budowę opaski betonowej a to z kolei zlikwiduje plaże i cały zamysł dla projektowanego kompleksu stanie się chybiony.
Tymczasem tzw. „mała plaża” ma bardzo istotne znaczenie dla funkcji rekreacyjnej mieszkańców miasta i turystów. Skład osób z niej korzystającej jest odmienny do tego który notujemy na plaży morskiej.

Tabela: Procent mężczyzn, kobiet i dzieci wypoczywających na plażach w Helu. (dane niepublikowane z badań studentów geografii Uniw.Gdańskiego pod kier. prof. dr hab. J.Paryska, rok 1997)

	Mężczyźni	Kobiety	Dzieci
Mała plaża (nad Zatoką)	14,9	36,0	49,1
Duża plaża (nad Bałtykiem)	30,5	38,2	31,3

Zatem plaża ta spełnia funkcję rekreacyjną bardzo specjalną. Ponad to jest to jedyna ogólnie dostępna plaża w Polsce, której kąt ekspozycji optymalnie odpowiada położeniu i ruchowi słońca na nieboskłonie. Jej ubytek spowoduje stratę poważnego, naturalnego i unikatowego atrybutu Helu. O ten reliktowy kawałek przyrody należy zadbać szczególnie starannie. Broniąc, zrekultywować miejsca zdegradowane i otoczyć „otuliną” przed zagrożeniami wynikającymi z agresywnej urbanizacji.
Hel likwidując (urbanizując) miejską plażę podzieli kłopoty dużych aglomeracji (Gdańska i Gdyni), które w sposób niezauważalny „odcięły lub odcinają” swym mieszkańcom dostęp do morza.

Reasumując uważam za konieczne odstąpienie od przedstawionego projektu i zaproponowanie innej funkcji dla tego miejsca. Przy planowaniu należy wziąć pod uwagą wszystkie zastrzeżenia wynikające z konieczności ochrony przyrody (gatunków i ich siedlisk) oraz naturalnych procesów ekologicznych.

Z poważaniem

Krzysztof E.Skóra

d/w

Zarząd Nadmorskiego Parku Krajobrazowego
Stowarzyszenie „Przyjaciele Helu”

Ekspertyza do wglądu w Stacji Morskiej UG w Helu