PRZYRODNICZE SKARBY WYDMOWEGO SIEDLISKA

   W ramach projektu Błękitna Wioska realizowanego przez Stację Morską IO UG w Helu na terenie Parku Wydmowego umieściliśmy tablice edukacyjno-informacyjne. Zawierają one zdjęcia i krótkie opisy dziesięciu kluczowych dla tego terenu gatunków roślin.

Dziś prezentujemy groszek nadmorski.

Groszek nadmorski

Gatunek z rodziny motylkowatych (Papilionaceae).

   Rośnie wyłącznie na piaskach i żwirach brzegów oraz wybrzeży Morza Północnego i Bałtyckiego. Niespotykany w głębi kraju. W Polsce zaobserwować go można w okolicach Sopotu, Helu, często na Nizinie Gdańskiej i Mierzei Wiślanej. Obecnie bardzo rzadki w pobliżu kąpielisk. Unika płaskich brzegów ze względu na duże zasolenie wód gruntowych.

   Mocne, rozgałęzione korzenie posiadają bardzo długie pędy, które potrafią głęboko wciskać się w glebę. Te podziemne rozłogi mogące dochodzić nawet do 1,5 m długości pozwalają groszkowi rozprzestrzeniać się na dużym obszarze. Pędy są koloru szaro-zielonego, łyse lub bardzo słabo owłosione. Łodyga długości do 50 cm jest niskoleżąca lub pnąca, ale zawsze słabo rozgałęziona i zgięta w różne strony. Listki groszku są owalne, na końcu spiczaste, na dolnej stronie niebieskawo-zielone. Kwiaty są duże, pięknie zabarwione i skupione w grona. Budowa kwiatu jest o tyle ciekawa, że w długiej koronie poszczególne płatki są różnie wykształcone i zabarwione. Występuje pojedynczy żagielek koloru purpurowo-fioletowego, największy z nich.

   Dwa dalsze, tzw. skrzydełka umieszczone po bokach mają barwę niebieskawą z odcieniem fioletu. Ostatnie dwa płatki zwane łódeczką są bladoniebieskie i najmniejsze ze wszystkich. Pośrodku kryje się słupek otoczony rurką, którą tworzy dziewięć zrośniętych nitek pręcików. Dziesiąty, leżący ponad słupkiem, jest wolny.

   Budowa taka jest typowa dla roślin należących do motylkowatych. Kuliste, gładkie i czarne nasiona mieszczą się w płaskich strąkach o długości 4-5 cm i szerokości ok. 8 mm. Młode strąki są owłosione i czerwonawe, jak dojrzeją stają się łyse i brązowe. Nasiona posiadają nieprzepuszczającą wody łupinę, dzięki której mogą pływać w wodzie morskiej przez okres dziesięciu miesięcy, nie tracąc zdolności kiełkowania.

   Groszek nadmorski preferuje gleby ubogie, suche, o odczynie zasadowym, ale wymaga dużej ilości światła.

Nasiona groszku, mimo gorzkawego smaku, w okresach głodu były konsumowane. Rzekomo w czasie wielkiej drożyzny w roku 1555 mieszkańcy Norfolk w Anglii zebrali na jednym wyschniętym pagórku dużą ilość tego grochu, a ponieważ wcześniej miało tam w ogóle nic nie rosnąć, jego pojawienie się przyjęli jako cud niebios.

Dane źródłowe: